Trước tiên, dưới 30 tuổi là tầng lớp ở nhà thuê nhiều nhất. Cứ một trăm người ở độ tuổi này lại có 43 người “ở trọ”. Trong khi những người ở độ tuổi về hưu (từ 65 tuổi trở lên) đi thuê nhà sống nốt quãng đời còn lại cũng không ít, với tỉ lệ 18%. Có nghĩa là không chỉ giới trẻ thuê nhà vì bay nhảy công việc liên tục, mà như tôi đã kể, một trong các lý do chủ chốt ấy là chi phí để duy trì một ngôi nhà rất lớn. Nó khiến cho đa phần những người trung tuổi trở lên với nhiều năm tích cóp mới đủ sức mua một ngôi nhà rồi hàng tháng phải trả đủ các loại hóa đơn.

Chẳng hạn số tiền thuế tài sản đánh theo trị giá của một căn nhà ở trong làng Kenwood nổi tiếng với hoa anh đào ở Bethesda, bang Maryland (kề thủ đô Washington) nộp hàng năm có thể đủ để đi thuê một căn hộ hai phòng ngủ đã bao gồm tất cả các chi phí điện nước. Ở San Diego, phải là những triệu phú mới có thể sở hữu một ngôi nhà tại những ngọn đồi nhìn ra biển.

Năm ngoái, ông Mitt Romney, ứng viên tổng thống Mỹ 2012, phải nộp hơn 125 ngàn USD thuế tài sản cho căn nhà trị giá 11.4 triệu USD. Số tiền ấy cao hơn cả lương mỗi năm của một bác sĩ hay luật sư, thậm chí gấp vài lần so với mức thu nhập ngưỡng thoát nghèo (23 ngàn USD) của một gia đình có bốn nhân khẩu, và là đủ để ai đó nếu thích sống trong khách sạn có thể thuê một căn phòng sang trọng để không bao giờ phải tự tay thu dọn lau chùi.

Đấy là chuyện của ông Romney triệu phú với tài sản 250 triệu USD. Còn người trung lưu, mua nhà đôi khi đồng nghĩa với việc phải học hỏi tất cả để vào vai của một ông thợ mộc, một bác làm vườn, một anh thợ điện hay một chị thợ xây. Cuối tuần, cũng chẳng hiếm nếu như bạn thấy hình ảnh của Việt Nam những năm bao cấp, đó là ông bố loay hoay bắc thang sửa đường ống thoát nước trên mái nhà còn bà mẹ xoay trở với cái chổi sơn trong tay trước bức tường rào đã ngả màu mưa gió. Anh Trung, dân Hà Nội gốc chả bao giờ biết sửa điện, mới mua nhà ở Bethesda, Maryland “nhập gia tùy tục” thật nhanh bởi anh choáng với hóa đơn gần nửa ngàn USD chỉ để sửa hai đường dây cấp điện cho hai chiếc bóng đèn trong bếp.

Thành ra, ngay cả với thế hệ sung mãn nhất, những người ở độ tuổi từ 30 đến 44, cũng vẫn có tới 37% đi thuê căn hộ để sống. Thành ra, ở New York nơi có nhiều cơ hội kiếm tiền nhất, thì do thuế tài sản nhà đất cao nhất nước Mỹ (2% so với trung bình gần 1%) và các phí dịch vụ khác cũng cao ngất ngưởng, mật độ giữa nhà ở và căn hộ cho thuê là 2:1. Mà nếu không nhầm, đó cũng chính là lý do tại sao nhà ở Mỹ lại rẻ hơn ở Việt Nam và chuyện đầu cơ nhà đất ở đây là không tồn tại.

Phạm Tấn (Washington D.C)